Ludizm: İngiltere’de Ortaya Çıkmış Bir Çeşit Teknoloji Karşıtlığı

Selamlar sevgili okurlar, bu yazımızda sizi daha önce hiç duymadığınız bir terimle tanıştırmak istiyorum. Hepimizin yeni teknolojilere karşı olan hatta belki düşman olan bir anneannesi veya dedesi vardır. En azından benim var. Etkileyici bir hikayeye sahip “ludizm” terimi de tam da bunun için kullanılıyor.

YUkarıda da belirttiğim gibi ludizm terimi yeni teknolojilere karşı çıkmak manasına sahip. Bu düşüncelere ve haraketlere sahip olan insanlar ise “Ludit” olarak adlandırılıyorlar. Kelimenin kökeni gerçekte yaşayıp yaşamadığı bilinmeyen Ned Ludd ismindeki bir adamdan geliyor.

İlk Luditler 19. yüzyılın başında İngiltere’deki sanayi devrimiyle gelen değişiklikleri protesto eden tekstil işçileriyidi. Bu işçiler ürünlerini bağımsız bir şekilde evlerinde geneleneksel yöntemler kullanarak kendi elleriyle üretiyorlardı. öte yandan 1800’lerdeki sanayi devrimi çok şey değiştirdi, artık geleneksel yöntemlere ve evde çalışmaya yer yoktu. Bahsettiğimiz tekstil işçileri yani dokumacılar için yeni makinalar çok pahalıydı. Bu durum bu insanların evlerinden çıkıp fabrika işçisi olmalarına neden oldu. Makinelerin kullanımı çok kolaydı ve kalifiye işçiye artık gerek duyulmuyordu. Tekstil işçileri fabrikalarda oldukça düşük ücretlere çalışıyorlardı.

Ludizm Eylemleri

Bu dönemlerde sanayi devrimi İngiletere’nin hemen hemen her yerinde görülüyordu. İngiltere’nin tekstil üreten kentlerinde işçiler sanayi devriminin getirdiği sıkıntılar için makineleri günah keçisi olarak seçti. Luditlerin ilk aktivesi 1811-1812 yıllarında oldu. Bir grup kılık değiştirmiş adam fabrikalara gidip daha yüksek maaş ve daha iyi çalışma ortamı talep ediyordu ve eğer talepleri yerine getrilmezse makineleri parçalıyordu. Daha sonrasında kendilerinin General Ned Ludd’un emrinde olduklarını söylüyorlardı. Lakin daha önce belirttiğim gibi kimse Ned Ludd’un gerçekten kim olduğu hakkında bir fikir sahibi değildi. Bazıları onu Robin Hood’a benzetiyordu. Muhtemelen hiç var olmamış birisiydi.

Ne yazık ki zamanla maaşlar daha da düştü ve gıda fiyatları artış gösterdi. Belirli şehirlerde yiyecek grevleri yapıldı. Bu sırada 1812 kışında fabrika ekipmanlarına zarar verenlere ölüm cezası dahi verilebileceğini öngören yasa yürürlüğe girdi. Hükümet binlerce birliği grevlerin yapıldığı alanlara yolladı. Aynı senenin baharına gelindiğinde bazı fabrikatörler ve birçok Ludit, Ludizm eylemlerinde ölmüştü. Bu senelerde yaşanan en büyük olaylardan biri ise şüphesiz eylemcilerin Westhoughton değirmenini ateşe vermeleriydi. Bu saldırının sonucunda içlerinde genç bir erkek çocuğun da olduğu 4 Ludit asıldı. Aynı yıl eylemlerde bir sürü şüpheli Ludit suçu kanıtlanmaksızın hapsi boyladı veya idam ettirildi. 1812 yılının yazından sonra Ludizm eylemleri epey bir azaldı. 1816’da yapılan iki değirmen saldırısıyla Ludizm tekrar gündeme gelse de bir daha asla 1811-1812 yıllarındaki seviyesine ulaşamadı.

Ludizm’in Etkisi

Luditler belki tarih sahnesinde çok kalmadı ama kesinlikle etkileyici bir iz bıraktılar. Eylemlerinin zirve yaptıkları 1811-1812 yıllarında bine yakın fabrikanın harap olmasına ve bazı fabrikaların da kül olmasına neden oldular. İnsanların zihninde de bir iz bıraktıkları gerçek. Ünlü İngizliz roman yazarı Charlotte Brontë “Shirley” adındaki romanında Luditlere de bir yer ayırmıştır. Günümüzde ise teknolojinin bu kadar hızla ilerleyişine karşı çıkan insanlar kendilerini “Neo-Ludit” olarak tanımlıyor.

Evrenin En Zengin Adamı: Elon Musk TIKLAYINIZ
PlayStation’ın Çıkış Hikayesi: Nintendo’nun En Büyük Hatası TIKLAYINIZ
Spotify’ın Hikayesi: Dijital Müzik Devriminin Doğuşu TIKLAYINIZ
Kaynakça: Ielts