Bugün sizlerle her geçen gün görülme yaşı daha da düşen ve risk faktörlerinin her geçen gün daha da arttığı bir hastalıktan bahsetmek istiyorum: Kanser. Son zamanlarda artan çevre kirliliği, hormonal değişiklikler ve daha nice sebeplerden dolayı bu hastalığın görülme yaşı çok daha düşük seviyelere indi. Gelin bu hastalığı beraber tanıyalım.
Kanser Nedir?
Kelime anlamı olarak kanser basitçe, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz olarak bölünüp çoğalmasıyla beliren tümörlere denir. Genel anlamda ise kanser vücudumuzun çeşitli bölgelerindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile oluşan 100’den fazla hastalık grubudur. Çok çeşitli kanser türleri olmasına rağmen, hepsinin temelinde yatan sebep anormal bir şekilde hücrelerin kontrol dışı çoğalması ile başlar. Tedavi edilmez ise ciddi rahatsızlıklara hatta ölüme dahi neden olabilir.
Kanser (cancer) terimi, tıbbın babası Hippokrates tarafından oluşturulmuştur. Hippokrates carcinos ve carcinoma terimlerini ülser oluşturan ve ülser oluşturmayan tümörler için kullanmıştır.
Kanser, kaynaklandığı dokudaki hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu oluşur. Kanserlerin temelde 3 özelliği vardır:
- Hücrelerde farklılaşma eksikliği
- Komşu dokulara yayılma
- Kan ve lenf yollarıyla uzak organlara tutunabilmesi (metastaz).
Kanser tüm dünyada ölüm nedenleri arasında ikinci sıradadır. Bu kötü şöhretin aksine günümüzde bu hastalığın taraması, erken teşhis ve tedavide olan gelişmeler ile birlikte kanserli hastalarda hayatta kalma oranları gün geçtikçe artmaktadır.
Kanserin Belirtileri Nelerdir?
Kanser belirtilerini gösterme bakımından köken aldığı organ veya dokuya göre belirti verir. Her kanser türünün genel belirtilerinin benzer olabileceğine ek ekstradan kendine özgül olan belirtileri de var. Genel hatlarıyla belirtileri şunlardır:
Halsizlik, yorgunluk, Deri altında yumru, kitle, Ani kilo kaybı, Deride sararma, morarma, kızarıklık, kapanmayan yaralar, İshal veya kabızlık, İdrar yapamama, Uzun süre devam eden öksürük, nefes darlığı, Yutma güçlüğü, Ses kısıklığı, Yemekten sonra hazımsızlık, Karın ağrısı, Kronik kas, kemik ağrısı, Nedeni belli olmayan ateş veya gece terlemeleri, Nedeni belli olmayan kanama veya vücutta morluklar.
Bu belirtilerden bazıları tipik olarak bazı kanser türlerinde daha sık görülür. Yukarıda saydığım belirtilerin uzun süreli görülmesi durumunda vakit kaybetmeden bir onkolojiste görünülmelidir.
Kanserin Risk Faktörleri Nelerdir?
Kansere hücrelerdeki DNA hasarı yani mutasyonlar neden olur. DNA hasarı yapan başlıca faktörler kanserin risk faktörleri olarak da bilinir. Bu risk faktörleri:
Yaş: Kanser ileri yaşlarda daha sık görülür ama çocuklarda ve gençlerde görülen kanser türleri de vardır. Son zamanlarda kanserin yaşı kırklı yaşlara kadar gerilemiştir
Davranışsal etmenler: Sigara içmek, fazla alkol kullanmak, güneşe fazla maruz kalmak, aşırı şişman olmak, hareketsiz yaşam ve güvensiz cinsel ilişki kansere zemin hazırlayabilir.
Genetik: Ailede kanserli bireyler olması risk yaratabilir.
Hastalıklar: Ülseratif kolit gibi bazı hastalıklar kansere zemin hazırlayabilir.
Çevresel etmenler: Yaşadığınız veya çalıştığınız ortamda kanserojen kimyasallar veya radyasyon olması kanser riskini arttırır.
Kanserin Tedavisi Var Mıdır Varsa Bu Yöntemler Nelerdir?
Kanserin türüne ve evresine göre tedavi yöntemleri değişebilir. Kanserden sonraki ömür süresi bu iki etkene bağlı olarak değişir. Erken evrede teşhis edilen veya metastaz yapmadan saptanan tümörlerde kanserden sonraki ortalama ömür süresi uzundur.
Bazı kanser türlerinde ise tümörler belli organlardan alınır fakat kesin bir tedavi söz konusu olmayabilir. Tedavisinde sık kullanılan tedavi yöntemleri ise; Cerrahi operasyon, Kemoterapi, Radyoterapi, İmmünoterapi, Kök hücre ve kemik iliği nakli, Hormon tedavisi, Hedefe yönelik biyolojik ajanlarla tedavi olarak sıralanabilir.
Bu tedavilerden bir veya birden fazlası hastaya özel, bireyselleştirilmiş tedavi programı ile belirlenir ve uygulanır. Kanser tedavisini medikal onkolog, radyasyon onkoloğu, nükleer tıp uzmanı ve cerrahlar yapmaktadır.
Kaynakça: https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/kanser-nedir-kanser-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri
https://www.anadolusaglik.org/saglik-rehberi/kanser
https://www.medicalpark.com.tr/kanser/hg-1716
Kumar Cotran Robbins Patoloji
Çağımızın Hastalığı Olarak Tanımlanan Depresyon Nedir ve Neden Olur TIKLAYINIZ
TikTok’un Sosyal Medya Sektörüne ve İnsanlar Üzerine Etkileri TIKLAYINIZ
Beyin Yiyen Amip: Naegleria fowleri TIKLAYINIZ
Diyabet nedir, Belirtileri ve Diyabet Hakkında Her Şey TIKLAYINIZ
