Despacito’lar, Danza Kuduro’lar, Daddy Yankee’ler, Don Omar’lar hatta Bad Bunny’ler ve Shakira’lar. Reggaeton ismini duyan aramızda kaç kişi var bilmiyorum çünkü ne yazık ki parti-diskotek kültürünün de az olmasından dolayı ülkemizde dünyada olduğu kadar henüz yaygınlaşabilmiş bir tür değil. Yalnız şu da bir gerçek ki hepimizin en az bir tane çok severek dinlediği ama bu türe ait olduğunu bilmediğimiz bir şarkı illaki vardır. Bu yazımızda reggaeton nedir, yakından bakacağız.
Not: Reggaeton (türkçe yazılışıyla regeton) “R” harfini bastırarak söylemenizde hiç bir sakınca yok.
Reggaeton veya İspanyolca yazılışıyla reguetón, 1980’lerin sonlarında Panama’da ortaya çıkan ve 1990’ların sonu ve 2000’lerin başında çok sayıda Porto Rikolu müzisyenin katılımıyla öne çıkan modern bir popüler elektronik müzik türüdür. Bahsettiğimiz ülkelerde ortaya çıkması doğal olarak kendisine “latin” sıfatı da kazandırıyor. Kendisine has bir ritimi vardır ve bu ritim genelde davul üzerinden verilir. Reggaeton şarkıları dinlediğinizde arkadaki hep aynı düzende olan bu ritmi mutlaka fark edeceksinizdir.
Reggaeton şu anda dünya genelinde en çok dinlenen müzik türlerinden biri. Spotify’da 2024 yılının en çok dinlenen sanatçılar listesinde 3. sırada bu türün temsilcisi olan Bad Bunny’nin yer alması da bu durumu kanıtlar nitelikte. Ayrıca geçtiğimiz yazın hit reggaeton şarkılarından “Gata Only” 2024 yılının en çok dinlenen 4. şarkısı konumunda.
Birkaç İngilizce, Fransızca, Portekizce, İtalyanca ve hatta Türkçe denemeler olsa da reggaeton’un ana dilinin İspanyolca başka bir deyişle Kastilyanca olduğunu çekinmeden söyleyebiliriz. Karayipler’de ortaya çıkan bu türü Shakira, Jennifer Lopez gibi dünya yıldızlarının da benimsediğini görüyoruz. Öyle ki bu iki isim de reggaeton sanatçılarıyla birlikte birçok, bu türde şarkıya imza atmıştır.
Reggaeton’un Tarihi
Reggaeton her ne kadar Panama’da ortaya çıksa da 1990’ların sonunda ve 2000’lerin başında Porto Riko’da popülerliğini kazanmış bir türdür. Kökeni ise ilk zamanlarında gayriresmi mekanlarda yapılan “underground” müziğine dayanıyor. Bu durum birçok gence kendini ifade etme imkanı sağlamıştı. Ne yazık ki sonralarında toplumun ve yasanın kenarında yer alan bu gençlik kültürü sıklıkla eleştirildi. Porto Riko polisi ise müstehcen içerikli olduğu gerekçesiyle kasetleri topladı ve sanatçılara cezalar verdi. Reggaeton’un içeriğini oluşturan esas etkenlerin “seks, uyuşturucu, şevhet, fakirlik, dans, alkol ve bazen de para” olduğunu bir gerçek ama bu yüzden sanata bariyer çekmek de oldukça yanlış bir haraket olmuş. Sanatın konusu hayatın tam da kendisidir ve sonuçta hayatta bu unsurlar da var. Maalesef ülkemiz Türkiye, bu tarz sansür ve kısıtlamalardan geçilemez halde.
1990’lar boyunca o zamanın Porto Riko hükümeti reggaeton’u müstehcenlik gerekçesiyle yasaklamak için yoğun çalışmalar sarf etti. Hatta bazen kayıt yapılan stüdyolara baskınlar düzenlendiği ve okullara reggaeton tarzını anımsatan kıyafetlerle gelinmesini yasakladıkları dahi oldu ama halkın gözünde müziğin değeri hiçbir zaman düşmedi. 90’ların gençleri reggaeton’a bayılıyordu fakat zengin ve orta kesim reggaeton’u sıklıkla eleştiriyordu. Bu şarkıları “toplumsal düzene bir tehdit” olarak görüyor ve sanatsal olarak yetersiz buluyorlardı.
Reggaeton’un Uluslararası Alanda Yaygınlaşması
Reggaeton 2000’li yıllarda uluslararası alana da yayılmaya başlamıştı. Çok hızlı bir şekilde tüm Latin Amerika’da popülerleşti ve daha sonrasında ABD’de Miami’deki plajlarda da çalınmaya başladı. Bu süreçte Porto Riko’nun dışında başka Latin Amerikalı sanatçılar ve ABD’li sanatçılar da bu alanda eserler vermeye başlamıştı. Bir de tabii ki bu kafileye İspanyol ve Portekizli sanatçılar eklendi. Bu sayede reggaeton’un önündeki siyasi baskı da ortadan kalkmış oldu.
2017’de Luis Fonsi ve Daddy Yankee’nin ortaklığında çıkan Despacito ile birlikte bu tür ülkemizde de bolca tanınmış oldu aslında. Bu şarkının 2 büyük başarısı var birincisi yayımlandığı zaman YouTube’da en çok izlenen içerik olması. 8 buçuk milyardan fazla izlenme aldı. İkincisi ise tüm dünyaya İspanyolca bilmeyen insanların bile reggaeton’un severek dinlenebileceğini göstermiş olması. Zaten şu anda neredeyse tüm Avrupa’daki diskoteklerde en çok çalan müzik türlerininden biri konumunda.
¡Bu yazı yazarı tarafından reggaeton dinlerken yazılmıştır.!
Spotify’ın Hikayesi: Dijital Müzik Devriminin Doğuşu TIKLAYINIZ
Sayısız Şarkıda Kullanılan Roland TR-808’in Tarihçesi TIKLAYINIZ
J-Fusion’ın En Büyük Temsilcisi: Casiopea TIKLAYINIZ
